Ngày nay, nhiều điện thoại thông minh được trang bị cảm biến camera chính siêu sắc nét với độ phân giải từ 50 đến 200 megapixel. Con số này thậm chí còn cao hơn những gì nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp thường sử dụng. Tuy nhiên, trong thực tế, phần lớn số điểm ảnh đó được dùng để cải thiện hiệu suất trong điều kiện ánh sáng yếu và hỗ trợ zoom kỹ thuật số – tính năng đi kèm nhiều nhược điểm nếu phóng đại quá mức. Một camera tele chuyên dụng sẽ vượt trội hơn bất kỳ loại zoom kỹ thuật số nào miễn là nó có thông số kỹ thuật tốt. Điều này làm cho việc kiểm tra kỹ công nghệ camera của điện thoại trước khi mua trở nên cực kỳ quan trọng.
Trước khi có thể biến việc viết lách thành nghề chính, tôi từng là một nhiếp ảnh gia bán chuyên. Mặc dù không phải là một Richard Avedon, tôi vẫn đủ kiến thức về ánh sáng studio và máy ảnh DSLR để kiếm được một số công việc. Tôi bắt đầu với chiếc Nikon D70, sau đó nâng cấp lên D300.
Chiếc D300 đã phục vụ tôi rất tốt cho đến khi tôi bán nó đi, nhưng nó khá “cổ điển” so với tiêu chuẩn hiện đại. Nó có cảm biến 12.3 megapixel quá nhiễu để sử dụng vượt quá ISO 1600, hoặc thường chỉ là ISO 800. Ngược lại, chiếc iPhone 16 Pro của tôi hiện có cảm biến chính 48 megapixel và đôi khi có thể chụp trong điều kiện gần như tối hoàn toàn nhờ sự kết hợp giữa xử lý phần mềm và chống rung quang học. Tôi đã từng khao khát điều này khi còn chụp ảnh tiệc cưới. Ngày nay, một số điện thoại còn sở hữu số lượng megapixel cao đến mức khó tin, từng được coi là đỉnh cao công nghệ, chẳng hạn như Samsung Galaxy S25 Ultra với 200 megapixel.
Tuy nhiên, dù là khi mua điện thoại hay máy ảnh chuyên dụng, tôi vẫn đánh giá cao một ống kính tele có tiêu cự dài hơn là một cảm biến chính sắc nét nhất có thể. Tôi sẽ giải thích lý do tại sao.
Người dùng quay video trên iPhone 16 Pro, minh họa khả năng quay phim của camera điện thoại
Tại sao nhà sản xuất điện thoại nhấn mạnh cảm biến chính sắc nét hơn?
Không chỉ là chạy đua thông số
Mô tả cụm camera sau của Samsung Galaxy S25 Ultra, minh họa thiết kế camera điện thoại cao cấp
Hãy tạm dừng một chút để xem xét – giá trị của một cảm biến chính siêu sắc nét là gì? Rốt cuộc, cảm biến trên chiếc D300 của tôi đủ tốt để in ảnh chân dung khổ 8×10 inch. Một cảm biến 200 megapixel về lý thuyết có thể xuất ra ảnh độ phân giải 12.240 x 6.320 pixel, vượt xa TV 8K, chứ chưa nói đến một bức ảnh bạn sẽ treo trên tường. Về mặt giả thuyết, bạn có thể chụp đủ chi tiết để in lên biển quảng cáo lớn ven đường.
Tuy nhiên, câu trả lời là các nhà sản xuất điện thoại không thực sự theo đuổi độ phân giải tối đa. Thay vào đó, họ đang hướng đến hai điều, đầu tiên là độ nhạy sáng. Với các cảm biến lớn hơn, các điểm ảnh (pixels) có thể được “gom” lại với nhau (pixel binning) để cải thiện hiệu suất trong điều kiện ánh sáng yếu. Bạn tạm thời hy sinh độ phân giải, nhưng có được một bức ảnh 12 megapixel sử dụng được còn hơn một bức ảnh 50 megapixel nhiễu và mờ. Trong điều kiện đủ sáng, việc gom điểm ảnh có thể được giảm bớt.
Các cảm biến lớn cũng là một cách rẻ tiền để đạt được hiệu ứng zoom. Vì một hình ảnh 4K sẽ nằm gọn trong một ảnh 100 hoặc 200 megapixel nhiều lần, bạn thường có thể crop (cắt) để zoom mà ít hoặc không làm mất chi tiết đáng kể. Với xử lý phần mềm, các vấn đề tiềm ẩn có thể được che đậy.
Ngược lại, camera tele chuyên dụng phức tạp hơn. Chúng không chỉ cần một cảm biến riêng mà còn cần một cụm ống kính lớn hơn, rất khó nhét vào kích thước của một chiếc điện thoại thông minh. Đó là lý do tại sao nhiều thiết bị cao cấp có phần lồi camera khổng lồ. Kết quả là, zoom “kỹ thuật số” có thể rẻ hơn zoom thực tế, được gọi là zoom quang học.
Tại sao các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp ưu tiên camera tele
Với điều kiện có thông số tốt
Lưu ý rằng tôi nói cảm biến chính lớn cho phép tạo ra “hiệu ứng” zoom giá rẻ. Thực tế, bạn chỉ đang phóng to một phần của hình ảnh gốc xa hơn. Điều đó không chỉ có nghĩa là mất chi tiết tiềm tàng, mà còn làm phóng đại bất kỳ khuyết điểm nào, chẳng hạn như nhiễu cảm biến hoặc bụi bẩn. Và ảnh càng được crop nhiều, khả năng bạn sẽ nhận thấy rõ từng điểm ảnh càng cao, vì bạn đang làm việc với ít điểm ảnh hơn. Bạn có thể zoom kỹ thuật số vào đỉnh tòa nhà Empire State từ Hoboken, nhưng bức ảnh thu được sẽ bị vỡ hạt nặng nề.
Zoom kỹ thuật số cũng có thể khuếch đại các sai lệch, chẳng hạn như hiện tượng méo hình do nhiệt. Ống kính tele cũng chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố này, nhưng ít nhất các sai lệch sẽ ít nổi bật hơn trong khung hình.
Nhóm người chụp ảnh selfie bằng Pixel 9 Pro, liên quan đến khả năng chụp ảnh và zoom trên điện thoại Google Pixel
Ngoài ra, có sự khác biệt đáng kể về góc nhìn với zoom quang học. Ống kính tele có xu hướng làm phẳng chủ thể so với hậu cảnh và dễ dàng tạo ra hiệu ứng độ sâu trường ảnh mỏng (xóa phông tự nhiên), ít nhất là khi chủ thể ở gần. Đây là lý do tại sao các nhiếp ảnh gia chân dung thường sử dụng ống kính 70-120 mm trong khi ống kính 50 mm về mặt lý thuyết đã đủ. Kết quả mang tính “nghệ thuật” hơn, theo cách nói nôm na.
Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết ở đây là camera tele phải đáp ứng các thông số kỹ thuật nhất định. Bất cứ thứ gì dưới 12 megapixel đều đáng nghi ngại, và ngay cả khi vượt quá ngưỡng đó, cảm biến tele có xu hướng hoạt động kém hơn trong điều kiện ánh sáng yếu. Điều đó làm cho chống rung quang học trở nên thiết yếu – đôi khi tôi vẫn nhận được ảnh bị mờ khi zoom 5x trong điều kiện đủ sáng.
Bạn có đang “lãng phí” chiếc camera 200 megapixel không?
Đó là vấn đề về mục đích sử dụng
Điện thoại Galaxy S25 Ultra đặt trên bàn, minh họa thiết bị có camera megapixel cao được đề cập trong bài viết
Bạn không nhất thiết gặp khó khăn nếu đang sở hữu một chiếc điện thoại có camera chính nhiều megapixel nhưng lại có camera tele yếu hoặc không có. Thay vào đó, điều này phụ thuộc vào tần suất bạn chụp ảnh trong những điều kiện không bình thường. Hầu hết các bức ảnh có xu hướng được chụp ở cự ly gần chủ thể, không quá vài mét và trong môi trường đủ sáng, rõ ràng. Trong những tình huống đó, việc crop để zoom không phải là vấn đề lớn, vì điện thoại của bạn không cần phóng to nhiều nếu có.
Khi bạn cố gắng đẩy giới hạn, zoom kỹ thuật số sẽ bộc lộ nhược điểm. Giả sử bạn đang tham dự một lễ hội âm nhạc mùa hè, nhưng muốn zoom vào ca sĩ chính từ phía cuối đám đông. Bạn có thể nhận được một bức ảnh sử dụng được, có độ phân giải cao – nhưng đừng trông mong vào điều đó. Zoom quang học nhìn chung sẽ đáng tin cậy hơn miễn là sân khấu được chiếu sáng đầy đủ, bạn có đủ độ zoom cần thiết và có thể giữ tay ổn định.
Lý tưởng nhất là các nhà sản xuất điện thoại sẽ cung cấp cả hai ưu điểm, biến camera tele tiêu cự dài thành tiêu chuẩn và nâng cấp các cảm biến liên quan của chúng. Điều đó chắc chắn sẽ đến vào một thời điểm nào đó. Hiện tại, nếu bạn quan tâm đến chất lượng ảnh chụp, tôi khuyên bạn nên xem xét kỹ thông số kỹ thuật camera chính xác của từng chiếc điện thoại bạn định mua.
