Thói quen chụp ảnh màn hình đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống số của chúng ta, từ việc lưu lại một thông tin quan trọng đến khoảnh khắc hài hước. Sự tiện lợi của chúng khiến nhiều người coi ảnh chụp màn hình là tạm thời, nhưng trên thực tế, chúng ta hiếm khi xóa chúng. Điều nguy hiểm là một số trong số đó có thể trở thành “mỏ vàng” cho tin tặc, kẻ trộm danh tính hoặc những người tò mò không mong muốn. Vì vậy, hãy dành một chút thời gian lướt qua thư viện ảnh của bạn để kiểm tra xem có bất kỳ ảnh chụp màn hình nào dưới đây không – và sau đó, hãy sao lưu rồi xóa chúng ngay lập tức để bảo vệ thông tin cá nhân của bạn.
1. Số Dư Tài Khoản Ngân Hàng
Người dùng đang xem ứng dụng ngân hàng trên điện thoại thông minh
Việc chụp nhanh màn hình số dư ngân hàng có vẻ vô hại, có thể bạn muốn theo dõi tiến độ tiết kiệm hoặc xác nhận một giao dịch chuyển khoản. Nhưng những con số tưởng chừng vô tội ấy lại có thể rất nguy hiểm nếu rơi vào tay kẻ xấu.
Ảnh chụp màn hình ngân hàng thường chứa nhiều thông tin hơn là chỉ số dư của bạn. Bạn có thể vô tình chụp cả một phần số tài khoản, các giao dịch gần đây, hoặc thậm chí là logo và giao diện ứng dụng của ngân hàng. Nếu điện thoại của bạn bị mất hoặc bị tấn công mạng, kẻ xấu có thể dễ dàng ghép nối các mảnh thông tin để biết bạn giao dịch với ngân hàng nào, bạn có bao nhiêu tiền và cách bạn chi tiêu.
Với loại thông tin này, tội phạm mạng có thể tạo ra các tin nhắn lừa đảo (phishing) rất thuyết phục, mạo danh ngân hàng của bạn, hoặc sử dụng nó như một phần của một kế hoạch đánh cắp danh tính lớn hơn.
Thay vì lưu những ảnh chụp màn hình này trong thư viện ảnh, hãy thử sử dụng các công cụ tích hợp sẵn của ngân hàng để xuất sao kê hoặc lịch sử giao dịch một cách an toàn. Nếu bạn thực sự phải chụp ảnh màn hình, hãy cắt bỏ các thông tin cá nhân và di chuyển nó vào một thư mục bảo mật. Tốt hơn hết, hãy xóa nó ngay sau khi bạn hoàn thành công việc.
2. Mật Khẩu Hoặc Thông Tin Đăng Nhập
Có thể bạn vừa thiết lập một mạng Wi-Fi mới và chụp ảnh màn hình mật khẩu. Hoặc bạn đã chụp ảnh vault của trình quản lý mật khẩu như một tham chiếu nhanh. Hoặc có thể bạn chụp mã xác thực hai yếu tố (2FA) trước khi chuyển đổi thiết bị.
Dù lý do là gì, việc cất giữ mật khẩu hoặc thông tin đăng nhập trong thư viện ảnh của bạn là đang tự rước rắc rối vào mình. Không giống như một trình quản lý mật khẩu chuyên nghiệp, thư viện ảnh của bạn không được mã hóa, và rất có thể, một loạt ứng dụng đã có quyền truy cập vào đó.
Chỉ cần một lỗ hổng bảo mật của ứng dụng, một vụ xâm nhập đồng bộ hóa đám mây, hoặc một người tò mò có quyền truy cập vào điện thoại không khóa là có thể làm lộ nhiều tài khoản của bạn.
3. Giấy Tờ Tùy Thân Và Tài Liệu Du Lịch
Hộ chiếu và vé máy bay bên trong
Nếu bạn từng đi du lịch và muốn có một bản sao dự phòng của hộ chiếu, visa hoặc bằng lái xe, bạn có thể đã chụp ảnh màn hình để tiện lợi. Mặc dù điều đó có thể hiểu được, nhưng nó không hoàn toàn an toàn.
Những tài liệu này chứa dữ liệu cá nhân nhạy cảm: họ tên đầy đủ, ngày sinh, quốc tịch, số tài liệu và đôi khi cả chữ ký hoặc ảnh của bạn. Nếu tin tặc truy cập được vào thư viện ảnh của bạn, họ sẽ có được một hồ sơ danh tính đầy đủ, chứ không chỉ đơn thuần là đánh cắp một bức ảnh.
Cũng cần lưu ý rằng các ảnh chụp màn hình liên quan đến du lịch như vé máy bay thường bao gồm mã QR hoặc mã vạch có thể được quét để tiết lộ chi tiết đặt chỗ, số thẻ khách hàng thường xuyên và các thông tin du lịch khác. Trong một số trường hợp, dữ liệu này có thể được sử dụng để sửa đổi hoặc hủy đặt chỗ của bạn.
Bạn nên lưu trữ những loại hình ảnh này trong ví điện tử có mã hóa hoặc một thư mục bảo mật yêu cầu mật khẩu hoặc vân tay để truy cập. Và hãy luôn nhớ xóa những hình ảnh đó sau chuyến đi của bạn hoặc khi tài liệu không còn cần thiết nữa.
4. Các Cuộc Trò Chuyện Riêng Tư
Lưu ảnh chụp màn hình tin nhắn, tin nhắn trực tiếp (DM) hoặc email có thể trở thành bản năng thứ hai, nhưng vấn đề là chúng thường đi kèm với nhiều rủi ro hơn. Bạn có thể vô tình lưu số điện thoại, tên người dùng hoặc email của ai đó mà không hề hay biết. Cuộc trò chuyện cũng có thể đi sâu vào những vấn đề riêng tư, như những câu chuyện cá nhân, những câu đùa nội bộ và những vấn đề công việc lẽ ra không bao giờ nên rời khỏi bong bóng trò chuyện.
Bây giờ, hãy tưởng tượng ai đó lướt qua thư viện ảnh của bạn một cách ngẫu nhiên, hoặc tệ hơn, đám mây của bạn bị xâm phạm và những cuộc trò chuyện riêng tư đó bị lộ. Bạn sẽ đồng ý với tôi rằng điều đó không hề lý tưởng. Bạn cũng nên biết rằng ảnh chụp màn hình có thể dễ dàng bị đưa ra khỏi ngữ cảnh, bị hiểu sai hoặc bị sử dụng để tống tiền hoặc lừa đảo nhắm vào bạn hoặc người bạn đang trò chuyện cùng.
Nếu bạn thực sự cần lưu ảnh chụp màn hình tin nhắn, hãy tự làm (và làm cho người kia) một việc tốt bằng cách sao chép và dán phần quan trọng vào một ứng dụng ghi chú bảo mật hoặc loại bỏ các thông tin nhận dạng và di chuyển nó đến nơi an toàn hơn.
5. Hồ Sơ Y Tế Hoặc Kết Quả Xét Nghiệm
Thông tin sức khỏe là đặc biệt riêng tư và không nên được xử lý một cách tùy tiện, đặc biệt là khi nó ở dạng ảnh chụp màn hình. Bạn có thể đã lưu một đơn thuốc, kết quả xét nghiệm hoặc thậm chí là hóa đơn bệnh viện, nhưng vấn đề là hồ sơ y tế tiết lộ rất nhiều. Chúng có thể bị lạm dụng theo những cách mà bạn không ngờ tới.
Ngoài những lo ngại về quyền riêng tư, ảnh chụp màn hình y tế có thể tiết lộ tên, ngày tháng, thông tin bác sĩ, chi tiết bảo hiểm và tình trạng sức khỏe, có khả năng giúp tội phạm mạng có một khởi đầu thuận lợi. Nếu bị chia sẻ, điều này có thể khiến bạn gặp phải các vụ lừa đảo, tống tiền, phân biệt đối xử hoặc đơn giản là sự bối rối.
Nếu bạn cần truy cập thông tin sức khỏe của mình khi đang di chuyển, an toàn hơn là sử dụng ứng dụng chính thức của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn, ứng dụng này có khả năng có các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư tích hợp.
6. Xác Nhận Mua Hàng Hoặc Vé Điện Tử
Xác nhận đặt hàng xe Tesla Cybertruck
Ảnh chụp màn hình xác nhận đơn hàng, vé sự kiện hoặc biên lai mua hàng cũng thường chứa đầy đủ các chi tiết mà tội phạm có thể sử dụng theo những cách độc hại. Mã QR và mã vạch trong vé điện tử đặc biệt rủi ro. Nếu ai đó truy cập được vào hình ảnh đó, họ có thể quét mã và sử dụng nó trước bạn. Họ thậm chí có thể bán lại ảnh chụp màn hình vé điện tử trực tuyến trước khi bạn, chủ sở hữu ban đầu, nhận ra điều gì đã xảy ra.
Vì vậy, đối với các sự kiện và đặt chỗ, việc in một bản cứng và cất nó vào túi hoặc ví thường thông minh hơn, đặc biệt nếu bạn đang đến một nơi có dịch vụ di động kém. Bạn cũng có thể thêm vé vào ứng dụng ví chính thức của điện thoại (như Apple Wallet hoặc Google Wallet), ứng dụng này sẽ bảo vệ chúng phía sau màn hình khóa và cài đặt bảo mật của thiết bị.
Đối với biên lai mua sắm trực tuyến hoặc xác nhận, hãy cân nhắc chuyển tiếp email cho chính mình với dòng tiêu đề tùy chỉnh không phô trương và sau đó cất chúng vào một thư mục được chỉ định trong hộp thư đến của bạn. Bằng cách đó, chúng dễ dàng tìm thấy khi bạn cần và không nằm phơi bày trong thư viện ảnh của bạn để bất kỳ ứng dụng tò mò nào cũng có thể xem trộm.
7. Tài Liệu Công Việc
Ảnh chụp màn hình liên quan đến công việc có thể làm rò rỉ thông tin nhạy cảm của công ty, chi tiết dự án hoặc dữ liệu khách hàng. Ngay cả nội dung có vẻ nhàm chán cũng có thể hiển thị tên, cổng đăng nhập hoặc các sáng kiến chưa được công bố, điều này có thể vi phạm các thỏa thuận không tiết lộ (NDA) hoặc chính sách bảo vệ dữ liệu.
Điều này không chỉ khiến bạn gặp rắc rối với nhà tuyển dụng, mà nếu điện thoại của bạn bị xâm phạm, sự vi phạm có thể mở rộng ra ngoài dữ liệu cá nhân của bạn.
Ảnh chụp màn hình vô cùng tiện lợi, nhưng đi kèm với sự tiện lợi đó là trách nhiệm. Nếu bạn không muốn thứ gì đó được hiển thị trên máy chiếu trong một căn phòng đông người, thì có lẽ nó không nên có trong thư viện ảnh của bạn. Hãy đặt nhắc nhở hàng tháng để dọn dẹp thư mục ảnh chụp màn hình và cân nhắc sử dụng bộ nhớ an toàn cho bất kỳ dữ liệu nào dù là nhạy cảm nhất.
