Thế giới PC đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Chính vì sự phát triển nhanh chóng này, chúng ta liên tục chào đón nhiều xu hướng PC mới và phải nói lời tạm biệt với không ít xu hướng cũ đã đồng hành cùng những người đam mê công nghệ trong nhiều năm. Dù tốt hay xấu, những xu hướng này đã từ từ phai nhạt, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể nhớ về chúng một cách trìu mến.
Một lưu ý quan trọng ở đây là chúng tôi sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC chính thống, không đề cập đến bất kỳ điều gì liên quan đến các phân khúc máy tính cũ hoặc chuyên dụng khác, như xu hướng về NAS, máy chủ hay các bo mạch đơn (SBC).
Ổ cứng lưu trữ SATA
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho cả ổ cứng HDD và SSD. Tuy nhiên, mọi thứ đã bắt đầu dịch chuyển dần. Nhiều hệ thống PC lắp sẵn ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ bằng SSD NVMe. Phần lớn những người tự build PC hiện tại cũng chỉ lắp đặt SSD NVMe. Rất nhiều người đam mê PC thích chỉ sử dụng SSD NVMe, đặc biệt là với các bộ PC có ngân sách trên 25 triệu đồng. Rõ ràng, SATA cuối cùng sẽ đối mặt với số phận tương tự như người tiền nhiệm của nó, PATA.
Điều này sẽ không xảy ra sớm bởi vì các ổ đĩa NAS vẫn là một trong những mục đích sử dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn sử dụng ổ cứng SATA cho hoạt động hàng ngày của chúng. Nhưng một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA trên sân khấu PC building. Có lẽ SATA sẽ không tuyệt chủng ngay trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này sẽ ngắn hơn nếu chỉ xét riêng các PC chính thống.
Ổ cứng SSD SATA Crucial BX500
GPU Low-profile
Chứng kiến sự biến mất dần của GPU low-profile là điều đáng tiếc đối với bất kỳ người đam mê build PC nào. Mẫu GPU low-profile cuối cùng có sẵn tản nhiệt tiêu chuẩn là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6 GB. Tuy nhiên, cũng có những mẫu GPU tùy chỉnh đặc biệt và mạnh mẽ hơn, như GeForce RTX 4060 phiên bản low-profile từ Gigabyte. Dù vậy, các nhà sản xuất chip dường như không còn nỗ lực nhiều để tạo ra một GPU phù hợp với tản nhiệt low-profile.
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng build PC low-profile đã chết; GPU low-profile vẫn tìm thấy các trường hợp sử dụng của chúng trong nhiều tình huống. Có những người chuyên tâm thực hiện vô số bản mod để lắp GPU cao cấp vào các vỏ case low-profile. Những người mua thông thường muốn một bộ PC low-profile thường mua một chiếc GTX 1650 LP.
Nhiều người build PC khuyên nên ghép nối RTX 3050 6 GB mới hơn với một bộ OptiPlex cũ giá rẻ để tạo thành một máy chơi game bình dân. Nhưng xu hướng sử dụng GPU low-profile này đơn giản là đang biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung nhiều hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng cho sự hồi sinh của xu hướng này.
Các card đồ họa GTX 1660 Ti và GTX 1050 Ti trên bàn làm việc
Bàn phím có Numpad
Hãy hỏi 10 người dùng PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad (bàn phím số) không, và nhiều khả năng hầu hết sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời này không đáng ngạc nhiên, xét đến việc nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho công việc hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp cũng đang dịch chuyển theo hướng đó. Bàn phím full-size truyền thống ngày càng ít phổ biến hơn trong cộng đồng, và nhiều người đam mê thích bàn phím không numpad hơn là bàn phím full-size “lỗi thời” truyền thống với numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng cần là full-size mới có numpad. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí còn không được coi là “phổ biến” so với sự hype của form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ không tuyệt chủng sớm, nhưng xét theo xu hướng của ngành, rõ ràng chúng ta có thể dễ dàng đưa xu hướng này vào danh sách những xu hướng đang dần biến mất.
GPU cao cấp với yêu cầu điện năng hiệu quả
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một GPU cao cấp mà không tiêu thụ một lượng đáng kể nguồn điện của bạn là khi nào? Tất nhiên, một GPU sẽ tiêu thụ nhiều điện nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu quả, không phải yêu cầu điện năng thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu điện năng trong ba thế hệ GPU gần đây, và xu hướng này đang tăng lên đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh rõ ràng về điểm này.
| Mẫu GPU (Lớp 80 Ti/Super) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W (+ 40%) |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W (-9.14%) |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W (+12.5%) |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu điện năng ở mức độ của dòng 90/Titan. Nhưng vẫn có sự tăng đáng kể. Đặc biệt, các GPU dòng 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. 3080 Ti có TDP khủng lên tới 350W, trong khi 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm dừng của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Nói tóm lại, ngày nay bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) cồng kềnh, không giống như những ngày trước đây khi bạn có thể dùng cùng một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Mẫu GPU (Lớp 90/Titan) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W (+12%) |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W (+25%) |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W (+28.5%) |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W (+27.78%) |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90-class. Tuy nhiên, mọi chuyện trở nên tệ hơn nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước khổng lồ và yêu cầu điện năng cao, nhiều người build PC không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể chấp nhận được nhờ mức tăng hiệu năng đáng kể. Nhưng điều đó không còn đúng với GeForce RTX 5090, thật không may. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ sự cải thiện hiệu quả nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, nói tóm lại, chúng ta có thể thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi một trong các nhà sản xuất đạt được một cột mốc kiến trúc lớn.
Cổng kết nối nguồn trên card đồ họa RTX 5090 thế hệ mới
GPU entry-level giá rẻ
Hầu hết những người build PC đều nhớ những chiếc GPU entry-level giá rẻ từng có thể xử lý ít nhất các tựa game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao, đồng thời có mức giá thực sự phải chăng. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một chiếc GPU có giá dưới 5 triệu đồng. Lần ra mắt GPU giá cả phải chăng cuối cùng là của Intel, với chiếc ARC B580 có MSRP chỉ 250 USD (khoảng 6.3 triệu đồng). Tuy nhiên, MSRP đó đã không được giữ nguyên khi nó ra mắt; bạn không thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả tại thời điểm viết bài này. Và GPU cho các hệ thống entry-level tuyệt đối ngày nay gần như không tồn tại.
Đáng buồn thay, GPU giá cả phải chăng sẽ không quay trở lại sớm. Khi đồ họa tích hợp (integrated graphics) ngày càng mạnh hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ ngày càng ít tập trung vào thị trường GPU giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU cuối cùng sẽ thay thế các GPU entry-level.
Tại thời điểm viết bài, APU máy tính để bàn mạnh nhất, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một GPU entry-level phổ biến, GeForce GTX 1650. Nhưng những người vẫn sử dụng CPU cũ hơn và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới hơn đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của những chiếc GPU siêu bình dân này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU vẫn chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng tiếc, người dùng vẫn gắn bó với các nền tảng cũ hơn có thể không hưởng lợi từ sự phát triển này.
Cận cảnh GPU GTX 1660 Ti bên trong một bộ PC gaming
Việc nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng theo thời gian không phải là điều gì mới, vì thế giới công nghệ không bao giờ ngừng lại. Một số xu hướng sẽ được nhớ đến, một số thì không. Và những xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong tâm trí của những người build PC lão làng.
