Windows 11, với giao diện bóng bẩy và hiện đại, đã mang đến một hơi thở mới cho hệ điều hành quen thuộc của Microsoft. Tuy nhiên, không phải tất cả các lựa chọn thiết kế của gã khổng lồ công nghệ này đều khiến trải nghiệm người dùng trở nên dễ dàng hơn. Thực tế, đôi khi chúng còn gây ra những phiền toái nhất định, làm giảm hiệu suất làm việc và sự thoải mái khi sử dụng máy tính. May mắn thay, cộng đồng người dùng đã phát triển nhiều công cụ và tiện ích (mod) miễn phí hoặc trả phí hợp lý, giúp khắc phục những hạn chế này, biến một hệ thống “chưa hoàn hảo” thành một cỗ máy mạnh mẽ, năng suất và phù hợp hơn với nhu cầu cá nhân.
Với vai trò là một chuyên gia tại sotaycongnghe.net, tôi đã tổng hợp và trải nghiệm 8 công cụ xuất sắc dưới đây. Những tiện ích này không chỉ giúp bạn giải quyết các vấn đề thường gặp mà còn mở ra cánh cửa đến khả năng tùy chỉnh chuyên sâu, đưa trải nghiệm Windows 11 của bạn lên một tầm cao mới. Hãy cùng khám phá cách các phần mềm này có thể biến máy tính của bạn thành một trung tâm làm việc hiệu quả và được cá nhân hóa một cách tối ưu.
8. Fences
Fences là một công cụ mạnh mẽ dành cho những ai thường xuyên đối mặt với một màn hình desktop lộn xộn. Mặc dù việc tổ chức tệp vào các thư mục là một khởi đầu tốt, Fences mang đến một giải pháp quản lý màn hình nền vượt trội hơn nhiều. Công cụ này cho phép bạn tạo ra các “hàng rào” (fences) – những vùng được tô bóng và dán nhãn trên desktop – để nhóm các tệp, thư mục và lối tắt liên quan lại với nhau.
Tôi thường sử dụng một hàng rào Dự án Hiện tại cho các tệp công việc đang hoạt động, một hàng rào Công cụ cho các ứng dụng thường dùng, và đặc biệt là hàng rào Tải xuống giúp tự động thu thập các mục mới tải về, giữ cho desktop luôn gọn gàng. Một tính năng mà tôi cực kỳ yêu thích là chỉ cần nhấp đúp vào bất kỳ đâu trên desktop, tất cả các biểu tượng sẽ ẩn đi ngay lập tức – điều này cực kỳ tiện lợi khi quay màn hình hoặc trình chiếu. Tính năng cuộn (roll-up) cũng rất hay: khi di chuột qua tiêu đề của một hàng rào, nó sẽ thu nhỏ lại, giải phóng không gian desktop mà không làm mất đi sự tổ chức. Đối với bất kỳ ai đang quản lý nhiều dự án hoặc gặp rắc rối với sự lộn xộn trên màn hình, Fences thực sự biến desktop của bạn thành một không gian làm việc sạch sẽ và hiệu quả.
Fences có bản dùng thử miễn phí 30 ngày. Phiên bản đầy đủ có giá 29.99 USD cho giấy phép trọn đời, 9.99 USD/năm cho một thiết bị, hoặc 19.99 USD/năm cho tối đa năm thiết bị.
Tải xuống: Fences (9.99 USD/năm, có bản dùng thử miễn phí)
Fences desktop screenshot
7. Start11
Start11 là giải pháp tuyệt vời để khắc phục nhược điểm của menu Start trên Windows 11 – vốn được đánh giá là đẹp mắt nhưng lại chậm chạp và thiếu linh hoạt. Với Start11, khi bạn nhấp vào Start, menu sẽ mở ra ngay lập tức, không còn độ trễ gây khó chịu, giúp duy trì luồng công việc của bạn. Chức năng tìm kiếm cũng nhanh không kém: chỉ cần gõ tên tệp, nó sẽ hiển thị ngay lập tức, không bị lẫn lộn dưới các kết quả Bing hay nội dung web không liên quan.
Tuy nhiên, Start11 không chỉ dừng lại ở việc cải thiện menu Start: nó còn mang lại các tùy chỉnh thanh tác vụ (taskbar) mà Microsoft đã loại bỏ. Tôi thường đặt thanh tác vụ ở phía bên trái màn hình siêu rộng của mình với các nút không nhóm lại, điều này giúp tôi dễ dàng nhìn thấy chính xác những tệp và ứng dụng nào đang mở. Tôi cũng đã ghim các thư mục dự án trực tiếp vào menu Start để truy cập nhanh chóng vào công việc hiện tại mà không cần mở File Explorer.
Nếu bạn yêu thích giao diện cũ, bạn hoàn toàn có thể chuyển về phong cách menu Start của Windows 7 hoặc 10. Cá nhân tôi thấy, sự kết hợp giữa thiết kế hiện đại của Windows 11 với hiệu suất được tăng cường bởi Start11 mang lại sự cân bằng tốt nhất giữa thẩm mỹ và năng suất thực sự.
Start11 cũng là sản phẩm của Stardock, nhà phát triển Fences. Tương tự như Fences, Start11 cung cấp bản dùng thử 30 ngày trước khi yêu cầu mua giấy phép: 7.49 USD/năm cho một thiết bị hoặc 11.24 USD/năm cho tối đa năm thiết bị.
Tải xuống: Start11 (7.49 USD/năm, có bản dùng thử miễn phí)
Start11 Home Screen
6. Windhawk
Windhawk là một công cụ mã nguồn mở miễn phí, hoạt động như một “cửa hàng ứng dụng” cho các bản mod (chỉnh sửa) của Windows. Với khả năng cài đặt chỉ bằng một cú nhấp chuột, các bản mod này giúp khắc phục những phiền toái nhỏ của Windows 11, đồng thời bổ sung các cải tiến nâng cao chất lượng trải nghiệm người dùng.
Trong số rất nhiều mod có sẵn, một số mod yêu thích của tôi bao gồm: khôi phục nhãn thanh tác vụ cổ điển (để tôi có thể thấy tài liệu Word nào đang mở), tính năng nhấp chuột giữa để đóng ứng dụng trên thanh tác vụ, và khả năng tắt hoàn toàn menu ngữ cảnh của Windows 11 để ưu tiên menu cổ điển. Mod cuộn tab trình duyệt cũng là một thủ thuật thông minh – chỉ cần di chuột qua biểu tượng Chrome hoặc Edge trên thanh tác vụ và cuộn qua các tab bằng con lăn chuột của bạn.
Đối với những người dùng không chuyên về kỹ thuật, Windhawk là cách an toàn nhất để thêm các tính năng dành cho “người dùng nâng cao”. Chỉ cần duyệt thư viện mod, cài đặt những gì bạn muốn, và tận hưởng một phiên bản Windows hoạt động hiệu quả hơn. Mỗi mod đều được giải thích rõ ràng về những gì nó thay đổi, bao gồm đánh giá và xếp hạng của người dùng, và có thể tắt ngay lập tức nếu bạn không thích kết quả.
Tải xuống: Windhawk (Miễn phí)
5. WinToys
Windows có hàng trăm cài đặt nằm rải rác trong Control Panel, ứng dụng Settings, và registry/Group Policy. WinToys ra đời để hợp nhất tất cả chúng vào một giao diện sạch sẽ, trực quan. Thay vì phải đi qua vô số menu để tìm kiếm một tùy chỉnh quyền riêng tư nào đó, bạn có thể thay đổi tất cả các cài đặt thiết yếu từ một bảng điều khiển tập trung.
Trong khi tab Home hiển thị thông số hệ thống và mức sử dụng tài nguyên theo thời gian thực, tab Apps liệt kê tất cả các chương trình đã cài đặt với kích thước và ngày cài, giúp bạn dễ dàng phát hiện phần mềm không mong muốn (bloatware). Ở tab Services, bạn có thể xem những gì đang chạy ngầm mà không cần mở Task Manager.
Tab Performance cho phép bạn quản lý các cài đặt để cải thiện hiệu suất hệ thống. Nó cung cấp các công tắc đơn giản để bật Ultimate performance power plan (Kế hoạch hiệu suất tối ưu) nhằm khai thác tối đa sức mạnh của PC, giảm độ trễ tác vụ đồ họa với tính năng lên lịch GPU tăng tốc phần cứng, thay đổi cài đặt trò chơi và tắt các ứng dụng khởi động cùng hệ thống.
Ở tab Health, bạn có các công cụ để kiểm tra tình trạng ổ đĩa và sửa chữa các tệp bị hỏng. Chuyển sang tab Tweaks, bạn sẽ tìm thấy các cải tiến về quyền riêng tư như tắt tính năng gửi dữ liệu Telemetry và loại bỏ quảng cáo của Windows. Bạn cũng có thể cấu hình những gì xuất hiện trên desktop, dọn dẹp menu Start, và khôi phục menu ngữ cảnh cổ điển trong File Explorer, cùng nhiều tùy chỉnh tiện lợi khác.
Tải xuống: WinToys (Miễn phí)
Manage Windows services with Wintoys
4. PowerToys
PowerToys của chính Microsoft có thể xem như một lời xin lỗi cho những tính năng còn thiếu trên Windows 11. Mặc dù PowerToys bao gồm một bộ công cụ năng suất ẩn, một vài trong số đó đặc biệt nổi bật và quan trọng đối với Windows 11.
Trong số các tiện ích nổi bật, Awake ngăn hệ thống của bạn chuyển sang chế độ ngủ trong các tác vụ quan trọng như tải tệp lớn hoặc xuất video dài. FancyZones nâng tầm quản lý cửa sổ với các bố cục màn hình tùy chỉnh, nơi bạn có thể định nghĩa các vùng cụ thể cho các ứng dụng khác nhau và căn chỉnh cửa sổ vào đúng vị trí chỉ bằng thao tác kéo đơn giản.
Một trong những tiện ích yêu thích của tôi là Peek (sử dụng phím tắt Ctrl+Space), cung cấp khả năng xem trước tệp ngay lập tức cho hình ảnh và tài liệu mà không cần mở chúng trước. Always on Top bổ trợ cho tính năng này bằng cách cho phép bạn ghim bất kỳ cửa sổ nào lên trên tất cả các ứng dụng khác, ngăn các cửa sổ quan trọng biến mất sau những gì bạn đang sử dụng tích cực.
Tải xuống: PowerToys (Miễn phí)
PowerToys Settings on Windows
3. Ditto
Windows 11 có một tính năng lịch sử clipboard cho phép bạn truy cập tới 25 mục đã sao chép gần đây nhất (sử dụng Win + V), nhưng nó khá hạn chế. Cá nhân tôi đã chuyển sang sử dụng Ditto thay thế, một công cụ ghi nhớ mọi thứ (văn bản, hình ảnh và tệp) mà không có giới hạn tùy ý nào. Đặc biệt, nó thậm chí còn giữ nguyên lịch sử clipboard của bạn sau khi khởi động lại hệ thống.
Chỉ cần nhấn tổ hợp phím Ctrl + Accent (`) (phím tắt có thể tùy chỉnh), bạn sẽ thấy toàn bộ lịch sử clipboard của mình. Bạn có thể tìm kiếm truy vấn SQL từ hôm qua, tìm thấy email khách hàng từ sáng nay, hoặc lấy mã màu hex từ tuần trước một cách dễ dàng. Ditto lưu mọi thứ với khả năng tìm kiếm toàn văn, và bạn còn có thể đồng bộ hóa lịch sử clipboard của mình trên nhiều máy tính. Đây thực sự là một công cụ không thể thiếu cho những người làm việc với nhiều thông tin sao chép và dán hàng ngày.
Tải xuống: Ditto (Miễn phí)
Ditto app showing option to delete and move clipboard items
2. Rainmeter
Rainmeter là một công cụ biến màn hình desktop tĩnh của bạn thành một bảng điều khiển thông tin sống động. Nghe có vẻ phức tạp, nhưng việc bắt đầu với các “skin” (giao diện) được tạo sẵn sẽ giúp mọi người dễ dàng tiếp cận.
Tôi sử dụng một thiết lập tối giản: các thông số hệ thống ở góc màn hình (CPU, RAM và mức sử dụng đĩa), một đồng hồ tốt hơn với lịch, và thông tin thời tiết được cập nhật liên tục. Sự tích hợp với Spotify hiển thị bài hát đang phát cùng các nút điều khiển ngay trên desktop, rất tiện lợi.
Đối với người mới bắt đầu, bạn có thể tải các skin như Mond hoặc Enigma và tùy chỉnh từ đó. Người dùng nâng cao có thể tạo ra bất cứ thứ gì – tôi đã thấy những desktop trông giống giao diện của Iron Man cho đến các bảng điều khiển năng suất tối giản. Nếu Rainmeter có vẻ quá phức tạp, có nhiều công cụ tùy chỉnh desktop khác đáng để khám phá. Cộng đồng chia sẻ hàng ngàn skin, vì vậy bạn không cần phải tự viết mã bất cứ thứ gì.
Tải xuống: Rainmeter (Miễn phí)
Windows 11 desktop customized with Rainmeter
1. Monitorian
Monitorian cho phép bạn điều khiển độ sáng của các màn hình ngoài bằng phím tắt hoặc chuột. Không còn phải với tay ra phía sau màn hình để tìm kiếm những nút bấm nhỏ xíu.
Phiên bản miễn phí của Monitorian đáp ứng hoàn hảo hầu hết các nhu cầu: bạn có thể điều khiển độ sáng, sử dụng các thanh trượt lớn để điều chỉnh dễ dàng, và ứng dụng tự động khởi động cùng Windows. Ứng dụng hiển thị phần trăm độ sáng đã điều chỉnh và duy trì thứ tự sắp xếp màn hình của bạn.
Đối với người dùng chuyên nghiệp, có một gói đăng ký cao cấp bổ sung các phím tắt tùy chỉnh, tùy chọn dòng lệnh, đồng bộ hóa độ sáng trên nhiều màn hình, và khả năng điều khiển hơn bốn màn hình. Tuy nhiên, phiên bản miễn phí đã cung cấp đủ tính năng cho hầu hết mọi người.
Tải xuống: Monitorian (Miễn phí, có gói đăng ký)
Mỗi công cụ trong danh sách này đều giải quyết một vấn đề cụ thể của Windows 11 – dù đó là khả năng tìm kiếm tức thì của Start11 giúp bạn nhanh chóng tìm thấy tệp, hay lịch sử clipboard không giới hạn của Ditto ghi nhớ mọi thứ bạn sao chép. Hầu hết chúng đều hoàn toàn miễn phí, và các công cụ trả phí cũng cung cấp bản dùng thử hào phóng, cho phép bạn thử nghiệm kỹ lưỡng trước khi quyết định mua. Chúng tôi khuyến khích bạn tải về và trải nghiệm những tiện ích này để biến Windows 11 của mình thành một hệ điều hành thực sự phục vụ nhu cầu cá nhân và nâng cao năng suất làm việc. Đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới nếu bạn có bất kỳ công cụ yêu thích nào khác hoặc muốn chia sẻ trải nghiệm của mình!
